Những bộ quần áo không thể thiếu Những bộ quần áo phi hành gia ( Extravehicular Mobility Unit – EMU)
được sử dụng trên những trạm vũ trụ, tàu không gian hoặc được các nhà
phi hành gia sử dụng trên bề mặt của Mặt trăng là thành phần không thể
thiếu khi nhắc đến ngành khoa học vũ trụ. Những bộ EMU đầu tiên được
thiết kế từ những năm đầu của thế kỷ 20, rất lâu trước khi Neil Amstrong
bước đi trên mặt trăng.
Một số mẫu thiết kế ban đầu cho EMU. Mặc dù đã qua nhiều mẫu thiết kế, bộ đồ này vẫn còn cồng kềnh, nặng
nề và vô cùng bất tiện với hoạt động của người sử dụng. Những nhà phi
hành gia phải mất nhiều tháng ròng luyện tập vất vả để có thể sử dụng
thành thạo những bộ đồ này. Tuy nhiên, chắc hẳn không ai dám liều lĩnh
vứt bỏ những bộ quần áo này khi đang ở trong môi trường chân không ngoài
vũ trụ.
Những nhà du hành phải trải qua thời gian luyện tập trong môi trường nước ở Trái Đất. Những bộ EMU có những tác dụng như thế nào?
Điều áp: Những bộ quần áo
này đảm bảo áp suất ổn định cho người sử dụng. Nếu không có chức năng
này, chất lỏng trong cơ thể như máu, nước, các chất dịch sẽ bị đun sôi
lên dưới áp suất của môi trường vũ trụ. Áp suất bên trong những bộ đồ
này luôn được giữ ổn định ở mức 4.3 PSI, thấp hơn 3 lần so với áp suất ở
Trái đất. Áp suất thấp như vậy để đảm bảo những bộ đồ này không bị bơm
căng lên như quả bóng, có thể giúp những nhà phi hành gia bớt vướng víu
khi thao tác ở ngoài vũ trụ.
Điều nhiệt: Những bộ EMU
được trang bị với các lớp cấu trúc cách nhiệt tốt như Neoprene, Gore-Tex
hay Dacron được bọc ngoài bởi những lớp phản quang ( Mylar hoặc sợi dệt
màu trắng). Những bộ quần áo này phải đảm bảo cách nhiệt hoàn toàn với
môi trường khắc nghiệt ngoài vũ trụ.
Cung cấp Oxy: Thành phần
Oxy trên Trái Đất là 78% nitro, 21% Oxy và 1% bụi cùng các chất khí
khác. Tuy nhiên, những bộ EMU lại phải bảo đảm cung cấp thành phần không
khí 100% Oxy cho những phi hành gia. Nguyên nhân cũng vì áp suất trong
các bộ đồ này rất thấp, nếu lượng oxy không đáp ứng đủ 100%, điều này sẽ
tạo ra sự thiếu hụt oxy trong phổi và trong máu của phi hành gia.
Bảo vệ khỏi rác vũ trụ: Những mảnh đá vũ trụ hoặc chính rác mà con người thải ra ngoài không gia
có thể làm bị thương những nhà du hành. Vật liệu để chế tạo áo chống
đạn như Kevlar cũng được sử dụng trong chế tạo EMU.
Rác vũ trụ là một trong những mối nguy hiểm cho các nhà du hành vũ trụ. Con người có thể sống bao lâu trong môi trường vũ trụ? Không đến 15 giây, chúng ta sẽ chết trong môi trường vũ trụ nếu không có những bộ đồ phi hành gia.
Trong bộ phim A Space Odyssey ( 2001), Dave đã bắn ra khỏi quả bóng
không thám vũ trụ để lao về phía cửa của trạm mà không mặc EMU. Điều
này có thể thực hiện được trong thực tế, tuy nhiên, như đã nói, quá
trình tiếp xúc trực tiếp với môi trường vũ trụ sẽ khiến các nhà du hành
bỏ mạng chỉ sau vài giây.
Không thể ra ngoài vũ trụ nếu thiếu EMU. Điều gì sẽ xảy ra nếu một người bình thường bước vào khoảng không mà thiếu EMU?
Môi trường không có oxy sẽ đánh gục bất kể ai trong vòng chưa đến
15s sau khi lượng không khí dự trữ trong phổi đã hết. Tuy nhiên, chưa
cần đến 15s, sự chênh lệch áp suất cực lớn sẽ làm chất lỏng trong cơ thể
sôi lên và ngay lập tức chúng cũng sẽ bị đóng băng lại trong cơ thể. Do
những chất lỏng trên cơ thể bị nóng lên đột ngột, nó sẽ khiến cho các
mô trên cơ thể như ở da, tim hay các cơ quan nội tạng khác căng phồng
lên. Ngoài ra, cơ thể còn phải hứng chịu sự cách biệt cực lớn về nhiệt
độ, những tia nắng mặt trời trực tiếp chiếu vào cơ thể ở nhiệt độ 120
oC và môi trường không trọng lực âm 100
oC.
Phơi nhiễm phóng xạ từ các tia vũ trụ cũng như các trận gió mặt trời.
Và cơ thể còn sẽ bị những tổn thương từ các loại bụi, rác vũ trụ di
chuyển với tốc độ cực lớn.
Những bộ quần áo phi hành gia này được sử dụng trong các môi trường
như ngoài không gian, trên Mặt Trăng, Sao Hỏa,…Sở dĩ ở những nơi đó
chúng ta phải sử dụng những bộ quần áo đặc biệt này vì không có bầu khí
quyển bảo vệ. Tuy nhiên, với tốc độ phá hủy môi trường như hiện nay,
chuẩn bị kiến thức về những bộ quần áo phi hành gia là điều nên làm.
Biết đâu đấy, trong một thời điểm không xa nữa, chúng ta cũng sẽ phải sử
dụng những bộ đồ như thế này trong ngôi nhà của chính mình.
Hi vọng rằng đây không phải hình ảnh Trái Đất trong tương lai.