- Google và Oracle đang lôi nhau ra tòa tại Mỹ vì
Oracle cho rằng Google vi phạm bản quyền ngôn ngữ lập trình Java khi
xây dựng Android.

-

- - Google cho rằng cáo buộc của Oracle là không có cơ sở, và họ chỉ sao chép 9 đoạn code của Java trong HĐH Android.

-

- - Vậy Java là gì? Nó liên quan như thế nào đến HĐH di động lớn nhất thế giới hiện nay?

-

- - Tương lai của Android có thể bị đe dọa nếu Google thua kiện Oracle.


20/3 vừa qua có thể nói là
ngày đang làm "rúng động" làng báo công nghệ quốc tế khi hai công ty
công nghệ hàng đầu thế giới Google và Oracle lôi nhau ra tòa án San
Francisco để đối chất về các tranh chấp bản quyền và bằng sáng chế liên
quan đến Java - một ngôn ngữ lập trình được sử dụng phổ biến được các
hãng công nghệ sử dụng để viết ứng dụng. Sở dĩ vụ kiện thu hút sự quan
tâm của báo giới bởi nó có thể sẽ làm ảnh hưởng tới tương lai của
Android, HĐH di động lớn nhất thế giới. Một khi Google thua kiện, công
ty này, hoặc sẽ phải trả tiền bản quyền cho Oracle, hoặc sẽ phải xây
dựng Android lại từ đầu. Vậy Java là gì? Nó liên quan gì đến Android?
Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thêm về cuộc chiến đang làm nóng báo giới
công nghệ này.


(Oracle là công ty công nghệ máy
tính đa quốc gia của Mỹ chuyên phát triển và tiếp thị hệ thống phần cứng
máy tính phần mềm doanh nghiệp - đặc biệt là hệ thống quản lý cơ sở dữ
liệu - theo từ điển Wiki)



Java là gì?


Java do hãng công nghệ Sun phát minh ra vào những năm đầu 1990 và
thuộc sở hữu của Oracle khi công ty này mua lại Sun cách đây 2 năm. Java
là một ngôn ngữ lập trình - ngôn ngữ được chuẩn hóa và được dùng để
miêu tả những quá trình, những ngữ cảnh một rất chi tiết giúp máy tính
thực hiện một tác vụ nào đó. Java thường đi kèm với máy ảo (virtual
machine) chạy các chương trình được viết bằng chính nó. Bằng việc xây
dựng các máy ảo Java phù hợp với các biến thể máy tính khác nhau, một
chương trình Java, trên lý thuyết có thể chạy được trên cả máy Mac lẫn
Windows. Do đó, khẩu hiệu của Java khi nó được viết ra là: viết 1 lần,
chạy được trên nhiều hệ thống.


Java chứa các đoạn mã được viết sẵn được gọi là thư viện (class
libraries) - thư viện các công cụ mà ứng dụng Java có thể gọi ra trong
quá trình chạy (runtime). Các đoạn mã này thực hiện mọi loại tác vụ, từ
mã hóa cho đến giao tiếp bằng Bluetooth. Một lập trình viên Java muốn sử
dụng các công cụ sẵn có này phải dùng đến giao diện lập trình ứng dụng
API. Một lượng lớn đáng kể các công ty định nghĩa giao diện lập trình
này cho Java.


Tựu chung lại, cả 3 yếu tố trên được gọi là môi trường thực thi
(Java runtime environment hay JRE). Đó là yếu tố cần thiết để máy tính
người dùng có thể chạy các phần mềm Java.






Tuy nhiên, Java đang ngày càng trở nên phức tạp hơn so với những gì vốn đã...phức tạp.


Đang có nhiều biến thể khác nhau được tạo ra để dùng vào các mục
đích sử dụng khác nhau. Phiên bản chuẩn Java ban đầu được thiết kế cho
máy tính cá nhân. Sau đó, phiên bản Enterprise Edition - định nghĩa giao
diện lập trình ứng dụng API dành cho các tác vụ của máy chủ như quản lý
cơ sở dữ liệu; phiên bản Micro Edition, định nghĩa giao diện lập trình
ứng dụng API cho các tác vụ di động như gửi tin nhắn trên điện thoại.


Bản Micro Edition lại được chia nhỏ thành nhiều biến thể khác nhau,
bản Connected Limited Device Configuration (Cấu hình thiết bị kết nối
giới hạn) Personal Profile Specification, the Mobile Information Device
Profile, the Mobile Information Device Profile 2.0, và nhiều biến thể
khác.


Kết quả là lập trình viên không thể biết được một thiết bị nào đó
sẽ hỗ trợ giao diện lập trình ứng dụng nào - một yếu tố quan trọng khi
xây dựng các ứng dụng, đặc biệt là game. Sự thiếu nhất quán khiến cho
khẩu hiệu ban đầu khi Java được xây dựng - viết 1 lần, chạy được nhiều
nền tảng bị phá vỡ.




Android liên quan gì đến Java?


Java có những hạn chế trên thiết bị di động, do đó, Sun và các đồng
minh sử dụng Java như Motorola đã tinh chỉnh kỹ thuật này rất nhiều cho
phù hợp. Lợi thế nền tảng của Java có sức hút mạnh mẽ cho bất cứ công
ty nào nuôi tham vọng xây dựng một hệ sinh thái di động mới.


Khi Google và các đồng minh tìm kiếm một nền tảng lập trình cho
Android, Java như là một sự lựa chọn tự nhiên. Theo một báo cáo, Google
đã chuẩn bị kế hoạch này từ năm 2005.


Bên cạnh chính công nghệ Java, có rất nhiều lập trình viên Java.
Điều đó có nghĩa các lập trình viên muốn viết ứng dụng cho Android không
phải bắt đầu từ con số không. Tuy nhiên, Java đang bị lạm dụng khi bị
đính kèm các chuỗi (string). Điều này có thể khiến nhiều người khó hiểu
bởi bản chất Java là một công nghệ mở, có nghĩa nó cung cấp rất nhiều
quyền tự do cho bất cứ tổ chức nào sử dụng nó.



Năm 2006, Sun phát hành giấy phép GNU GPL (General Public License)
cho OpenJDK - phiên bản nguồn mở của dự án Java Standard Edition và
PhoneME - phiên bản nguồn mở của Java Micro Edition. Tuy nhiên, giữa 2
dự án này có một sự khác biệt.


Với OpenJDK, Sun bổ sung "tham số ngoại lệ (classpath exception)
cho thư viện Java". Với tham số ngoại lệ này, lập trình viên không còn
phải lo lắng việc họ sử dụng thư viện dưới giấy phép GPL sẽ gây ảnh
hưởng đến phần mềm của họ. Tuy nhiên, PhoneME không có tham số ngoại lệ
này bởi Sun cho rằng điều đó không cần thiết.


Đó chính là những gì liên quan đến Android, và Google không thích
thú với điều này. Công ty muốn một dự án nguồn mở, nhưng đó phải là
nguồn mở mà bất cứ ai cũng có thể chỉnh sửa cho phù hợp với mục đích của
mình. Google muốn được quyền chỉnh sửa tất cả, từ giao diện người dùng
cho đến gói phần mềm decode video hay một bàn phím có khả năng tùy
chỉnh.


"Chúng tôi đang xây dựng một nền tảng mà toàn bộ mục đích là để
nhiều người có thể điều khiển nó" - chủ tịch phụ trách Android - Andy
Rubin - cho biết năm 2007.



Google đã làm gì?


Google đã vay mượn một cách tự do công nghệ Java của Sun, bao gồm
bản thân ngôn ngữ lập trình, cú pháp của nhiều giao diện ngôn ngữ lập
trình, các phương pháp tiếp cận máy ảo. Bên cạnh đó, gã khổng lồ tìm
kiếm còn xây dựng máy ảo cho riêng mình có tên Dalvik. Google còn sử
dụng một dự án Java mã nguồn mở có tên Harmony cho thư viện Android -
một dự án mà Google được ưu ái cấp phép, từng được sự ủng hộ của IBM, do
Apache License quản lý.


Năm 2007, Sun bày tỏ mối quan ngại Google đang làm phân rã Java,
tuy nhiên, Google không đả động gì đến lời cảnh báo này. Đồng thời,
Google đang ngày càng muốn loại bỏ thương hiệu Java ở các sản phẩm dịch
vụ của hãng. Nói cách khác, đây là động thái của Google nhằm muốn Sun
cấp quyền sử dụng Java Technology Compatibility Kit (công cụ tương thích
công nghệ Java) để đảm bảo cho các ứng dụng Java hoạt động chính xác.


Oracle làm gì?


Kiện Google.




Oracle cho rằng Google phải trả tiền bản quyền sử dụng Java, đồng
thời cho rằng Google đang phá hủy công nghệ này với việc làm phân mảnh
nó với những phiên bản không tương thích. Điều này đã phá hoại nguyên
tắc "viết 1 lần, chạy được trên nhiều nền tảng", làm giảm giá trị của
Java. Theo Oracle, Google đã vi phạm bằng sáng chế và bản quyền thuộc sở
hữu của mình.


Để phản pháo lại, Google dẫn ra những bằng chứng cho thấy công ty
này đã mua lại quyền sử dụng Java từ Sun vào năm 2009 với giá được cho
là từ 100 triệu đến 500 triệu USD.Tuy nhiên, CEO của Oracle là Larry
Ellison không chấp nhận điều này và 2 công ty lôi nhau ra tòa.



Để bảo vệ quan điểm, Oracle đưa ra một số dẫn chứng. Oracle cho
rằng Google đã sao chép mã nguồn trong chức năng RangeCheck của Java.
Joshua Bloch, một cựu lập trình viên của Google, người từng làm việc cho
Sun, cũng thừa nhận ông từng sao chép mã nguồn của Java. Oracle cho
rằng việc API truy cập vào thư viện Java cũng phải được giữ nguyền tác
giả (copyright). Các API được thiết kế để hoạt động cùng nhau, và việc
thiết kế từng API riêng biệt và 1 thư viện tương ứng thực chất là 2 mặt
của một đồng tiền.


Về phần Google, công ty cho rằng thư viện của mình hoàn toàn khác
biệt, một "hệ thống sạch", có nghĩa rằng các đoạn mã được viết mà không
phải tham khảo bất cứ nguồn nào khác. Google cho rằng họ chỉ sao chép 7
dòng code trong tổng thể 15 triệu dòng mã của HĐH Android.


Oracle còn kiện thêm Google vi phạm bằng sáng chế. Ban đầu, hãng
này khẳng định Google vi phạm bảy bằng sáng chế của mình, nhưng sau chỉ
rút lại chỉ còn hai.


Bản quyền phần mềm là một khái niệm phức tạp, bản quyền API cũng
như bằng sáng chế lại là một thứ phức tạp hơn nữa. Thành viên bồi thẩm
đoàn tại Tòa án quận San Francisco sẽ còn có rất nhiều việc phải làm.
Chỉ biết rằng, nếu Google thua kiện, Android sẽ đứng trước những thách
thức không nhỏ. Trong trường hợp Google thỏa thuận được để trả tiền bản
quyền cho Oracle, nếu không, rất có thể HĐH di động lớn nhất thế giới sẽ
phải viết lại từ đầu. Tương lai của những chú robot xanh vẫn còn là một
dấu hỏi.