Sáng hôm qua lúc 6h30 tôi thức dậy nhờ tiếng chuông báo thức của chiếc
Google Galaxy Nexus. Việc đầu tiên tôi làm, trước cả khi đánh răng rửa
mặt là check mail. Gmail báo tôi có 8 email mới, sau khi kiểm tra kỹ
càng và chắc chắn rằng tất cả chỉ là 1 vài câu hỏi liên quan tới buổi
giao lưu trực tuyến 7554 mà GenK sẽ tổ chức trong tuần, tôi mới yên tâm
rời khỏi giường. Đánh răng rửa mặt xong, việc đầu tiên tôi làm là một
bữa sáng với phở và trà nóng, trong lúc đợi đồ ăn, tôi tranh thủ dùng
điện thoại mở Google Reader lên cập nhật tin tức quốc tế từ vài nguồn
feed quen thuộc như Gizmodo, Techcrunch, Engadget... và note lại 1 vài
link đáng lưu ý vào 1 file speadsheet trên Google Docs.

Cả
ngày hôm đó là một ngày làm việc tích cực với Gmail và Google Docs, tất
cả đều được thực hiện qua điện thoại khi tôi đang ở trên đường. Trong
cả ngày, không dưới 10 lần tôi phải sử dụng tới Google Search để tìm
kiếm những thông tin như cấu hình của chiếc HTC Vivid hoặc cấp phối vữa
trát, thậm chí còn kiểm tra xem "bổ sung" hay "bổ xung" mới là cách viết
đúng... 6h30 phút chiều trên đường về nhà tôi nhận được cuộc hẹn từ 1
anh bạn hẹn tôi ở 1 quán đồ ăn Ý trên phố Hàng Gà, vốn có 1 trí nhớ
đường xá rất tồi, tôi lại phải xin "cứu viện" của Google Maps.


Cuối
cùng vào 9h30 phút chiều tôi về nhà, bật máy tính lên để viết bài này
trên CMS GenK bằng trình duyệt Google Chrome. Nếu bạn chịu khó đếm lại
từ đầu bài viết, tôi đã sử dụng tới 7 sản phẩm của Google trong 1 ngày
làm việc thông thường (và thậm chí là 8 nếu bạn tách riêng Google Web
Search và Google Image Search).



Và đây
chỉ là 1 ngày như bao ngày bình thường khác của tôi trong vị trí 1 biên
tập viên của GenK. Ngồi điểm lại tôi bỗng nhận ra từ lúc bước ra khỏi
nhà cho tới khi kéo chăn đi ngủ, tôi phó mặc biết bao nhiêu công việc
cho các sản phẩm của Google. Từ vị trí là 1 công cụ tìm kiếm, Google đã
mở rộng vai trò của mình vào trong đời sống của chúng ta tới mức nếu như
chỉ 1 ngày thiếu vắng nó mọi hoạt động của chúng ta sẽ đình trệ lại.
Hãy thử tưởng tượng 1 ngày không có chiếc smartphone chạy Android của
bạn hoặc Google Search, Gmail "tạm nghỉ" dù chỉ 1 ngày thôi thì cuộc
sống hôm đó của chúng ta sẽ ra sao?


Tất cả
những viễn cảnh ấy đều làm tôi cảm thấy rùng mình, và từ đó một câu hỏi
xuất hiện: Liệu có phải chúng ta đang "dựa dẫm" quá nhiều vào Google?


Google Search, khởi nguồn của mọi rắc rối


Cách
đây 8 năm khi tôi nối Internet tại nhà lần đầu tiên, trang web mà tôi
đặt làm homepage là ttvnol rồi sau đó thay đổi dần dần theo những diễn
đàn, cổng thông tin mà tôi thường tham gia hoạt động. Đến khoảng giữa
năm 2005 thì homepage của tôi chuyển thành Google.com và từ đó cho tới
nay, bất chấp việc tôi đã đổi máy tính, trình duyệt bao nhiêu lần, thói
quen này vẫn không thay đổi. Google Search đã trở thành kim chỉ nam giúp
chúng ta tìm kiếm, chọn lọc, so sánh, phân tích giữa một đại dương
thông tin tràn ngập trên Internet.


Công cụ tìm
kiếm của Google dĩ nhiên là vô cùng hiệu quả nhưng nó cũng đem đến vô
số thay đổi rất có hại trong cách tìm kiếm, chọn lọc thông tin ngoài đời
thực của tôi.




Trước
khi phụ thuộc vào Google, tôi có thói quen đọc rất nhiều sách, báo giấy
và cố gắng ghi nhớ chi tiết cụ thể từ những gì tôi vừa đọc được. Từ sau
khi có Google, tôi chỉ nhớ mỗi một thứ: kỹ năng tìm kiếm. Tại sao lại
phải nhồi nhét hàng đống kiến thức vào trong đầu trong khi tất cả có thể
được "lôi về" từ Google Search một cách hết sức nhẹ nhàng, chỉ cần 1 từ
khóa tốt và máy tính có kết nối Internet. Từ sau sự ra đời của
smartphone và phổ cập 3G ở Việt Nam tôi không còn cảm thấy nhu cầu mang
theo bất kỳ 1 tài liệu tra cứu nào của khi đi học lẫn lúc đi làm. Và
những lúc mất mạng hoặc điện thoại... hết pin tôi cảm thấy mình như "trơ
trọi", bất an và việc đầu tiên muốn làm là về nhà cắm sạc ngay. Thiếu
đi sự kết nối với thế giới thông tin do Google mang lại chúng ta lạc lối
với 1 vốn kiến thức hổng lỗ chỗ do đã dựa dẫm quá lâu vào gã khổng lồ
tìm kiếm. "1 năm ánh sáng tương đương bao nhiêu km"? Nếu khi nghe đến
câu hỏi đó, việc đầu tiên bạn làm là bật trình duyệt lên và gõ câu hỏi
vào ô tìm kiếm thì rất có thể bạn cũng đang mắc hội chứng "nghiện
Google" giống như tôi.


Không chỉ làm cho vốn
kiến thức của chúng ta cùn nhụt, Google Search còn bào mòn cách tư duy,
phân tích dữ liệu của người dùng. Trước khi có Google Search tôi có thói
quen lùng sục vài cửa hàng quen để tìm được 1 quyển sách ưng ý vì biết
đâu đấy nó đang nằm lọt thỏm dưới 1 chồng sách cao ngất ngưởng khác.
Trong quá trình tìm kiếm cuốn sách mình cần tôi phải so sánh, phân tích,
đắn đo giữa 1 vài phương án để tìm ra kết quả tối ưu. Sau khi Google ra
đời, tất cả thói quen tìm kiếm của tôi gói gọn trong 5 kết quả hiển thị
đầu tiên. Khả năng sắp xếp thứ tự kết quả tìm kiếm của Google tốt đến
nỗi chúng ta thật khó lòng tìm được cơ hội để dùi mài năng lực phân tích
dữ liệu của bản thân mình.




Một nghiên cứu gần đây cho rằng Google đang làm suy giảm khả năng ghi nhớ
của những người dùng chúng. Vì thế nếu 1 ngày nào đó bạn cảm thấy mình
"chưa già đã lẫn" thì rất có thể thủ phạm khiến bạn trở nên như vậy
chính là Google Search.


Cánh tay đắc lực


Cách
đây vài ngày, tôi có review chiếc HP Veer, 1 smartphone của HP chạy
WebOS. Như thói quen khi review bất kỳ chiếc smartphone nào khác, việc
đầu tiên sau khi đập hộp là tôi tìm cách sync máy với Google Contacts và
Gmail. Công việc của 1 biên tập viên chuyên mục Điện Thoại đòi hỏi tôi
liên tục thay đổi điện thoại. Và để duy trì danh bạ trên tất cả các
thiết bị được nhất quán, tôi nhờ tới Google Contacts. Thật may là hầu
hết các HĐH smartphone gần đây đều đã hỗ trợ đồng hóa danh bạ với
Google, từ BlackBerry tới iOS và tất nhiên là Android nữa. Chiếc HP Veer
cũng vậy, WebOS hỗ trợ đồng hóa trực tiếp với Google Contacts, sau khi
thiết lập tài khoản và chờ đồng bộ xong tôi yên chí rằng tất cả danh bạ
của mình đã được chuyển sang máy mới.


Trong
ngày hôm đó tôi nhận được gần 20 cuộc điện thoại trong đó có cả chục số
không hiện tên trong danh bạ. Hóa ra vì 1 lý do gì đó WebOS chỉ đồng bộ 1
phần danh bạ của tôi lên HP Veer. Ngoài việc phải liên tục xin lỗi và
hỏi tên người gọi tôi còn cảm thấy như bị "trói tay" vì không thể liên
lạc với những người cần thiết vì không nhớ số. Mấy ngày review HP Veer
thực sự là những ngày vô cùng tồi tệ đối với tôi.




Đó
là 1 ví dụ về việc nếu thiếu vắng đi 1 dịch vụ, dù chỉ vô cùng đơn giản
của Google như Google Contacts mọi chuyện có thể sẽ trở nên đen tối đến
dường nào. Cách đây vài năm, hồi 2007, nếu bạn đọc nào còn nhớ, tuyến
cáp quang TVH của Việt Nam bị... cắt nhầm vì tưởng là cáp phế thải.
Chúng ta đã phải chịu đựng vài tháng trời mạng Internet ADSL đạt tốc độ
dialup với vô số trang mạng nước ngoài không thể truy cập được vì Việt
Nam bị mất tới 80% băng thông mạng ra quốc tế. Google là 1 trong những
trang web hiếm hoi mà tôi còn truy cập được từ đường truyền FPT. Lúc đó
cache từ các kết quả tìm kiếm của Google gần như trở thành nguồn thông
tin quốc tế duy nhất mà tôi còn sử dụng được. Suốt mấy tháng trời tôi cứ
phải thỏa mãn cơn khát thông tin của mình bằng cách đọc qua Google
cache. Đây lại là 1 ví dụ nữa về việc Google có thể đại diện cho
internet như thế nào trong 1 số trường hợp nhất định.


Sự
dựa dẫm quá nhiều và quá sâu vào 1 dịch vụ duy nhất của Google có thể
khiến chúng ta gặp rất nhiều nguy cơ vì nói cho cùng, Google cũng đâu
phải là thần thánh. Nếu bạn không tìm cho mình 1 phương án dự phòng hợp
lý bên cạnh các công cụ của Google thì 1 ngày nào đó có thể bạn sẽ thấy
mình bị bỏ rơi chỉ vì 1 sự cố nho nhỏ trong các dịch vụ do Google cung
cấp.


Những nguy cơ sâu xa hơn


Google
biết bạn là ai, ở đâu, độ tuổi bao nhiêu thông qua Google+, Google biết
bạn thích gì, đang quan tâm đến vấn đề gì qua Google Search, Google
biết bạn có thu nhập đến mức nào qua loại điện thoại Android mà bạn sử
dụng với tài khoản Google Market, Google biết bạn đang liên lạc với
những ai nhiều nhất qua Gmail... Không ngoa nếu nói rằng Google hiểu bạn
nhiều hơn cả những người bạn thân nhất. Và hiện tại Google mới chỉ sử
dụng những hiểu biết ấy cho 1 mục đích khá thiện chí: Quảng cáo hướng
vào cá nhân.


Đừng ngạc nhiên khi bạn nhận được
quảng cáo về 1 khóa học tiếng anh khuyến mại khi tìm kiếm trên Google
Search bằng từ khóa là "học tiếng anh" hoặc bạn thấy ứng dụng trên chiếc
smartphone Android của mình đang hiển thị 1 quảng cáo bằng tiếng Việt.


Mặc
dù Google luôn trưng ra khẩu hiệu "don't be evil" nhưng liệu ai dám
chắc rằng gã khổng lồ tìm kiếm sẽ không tận dụng những hiểu biết về bạn
vào các hoạt động ác ý hơn? Chúng ta đã giao quá nhiều thông tin về cá
nhân mình cho Google và xu hướng ấy đang ngày một tăng lên. Và chúng ta
chỉ thể cầu trời khấn phật để Google không (cám ơn bạn đọc binhuynh56 đã giúp chúng tôi nhặt sạn) "be evil" và sử dụng những thông tin ấy vào mục đích sai trái.




Kết


Google
đang làm cuộc sống của chúng ta ngày một dễ dàng hơn và thực tế là dù
muốn dù không tôi tin rằng các bạn cũng giống như tôi, đang phải hàng
ngày dựa dẫm vào Google để khám phá thông tin giữa 1 mớ bòng bong được
gọi tên là Internet. Google phát hành tất cả những công cụ của mình hoàn
toàn miễn phí và chỉ đòi hỏi ở bạn 1 điều duy nhất: 1 cái liếc mắt lên
những mẩu quảng cáo nho nhỏ xuất hiện trong mỗi lần bạn sử dụng dịch vụ
của hãng.


Nếu như không có Google có lẽ giờ này
chúng ta vẫn phải mày mò trong những danh mục website dài dằng dặc hoặc
chịu bằng lòng với những hòm Yahoo! Mail có dung lượng 4MB.

Và
bất kỳ vấn đề gì cũng có nhiều mặt, bên cạnh những lợi ích, Google cũng
đem lại không ít nguy cơ và phiền toái. Nhưng trước khi tìm cách đổ lỗi
cho Google, hãy tự nhìn lại bản thân mình và tự hỏi xem "Mình đã tự
biến bản thân trở thành phụ thuộc vào Google đến mức nào?".

Nguồn: http://genk.vn/c188n20111226101651396/co-sai-lam-khi-qua-le-thuoc-vao-google.chn